Ở các quốc gia đang phát triển thế giới, gần 3 tỷ người phụ nữ phải bỏ ra hàng giờ để nấu ăn cho gia đình mỗi ngày, và chịu ảnh hưởng sức khỏe do ô nhiễm khói bếp.
Ô nhiễm khói bếp là một trong những nguyên nhân lớn làm ảnh hưởng đến sức khỏe, môi trường sống của nhiều phụ nữ trên toàn thế giới. Đây được xem là một trong bốn hiểm họa đang ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe người dân ở các nước đang phát triển, bao gồm: thiếu nước sạch, nhiễm HIV/AIDS, nạn đói và ô nhiễm từ nhà bếp.
Ô nhiễm khói bếp ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe của phụ nữ và trẻ em. Ảnh: solarcooking.org

Ở Việt Nam, việc sử dụng các củi, rơm rạ hay phân gia súc khô làm nhiên liệu đốt còn phổ biến, đặc biệt ở các vùng nông thôn, nơi mà điều kiện sống còn nhiều khó khăn. Trong khi đó, ở các thành phố lớn thì khói bếp bẩn lại có nguồn gốc từ việc người dân sử dụng bếp than tổ ong để đun nấu trong những không gian nhỏ, hẹp, vô cùng chật chội.

Sử dụng các chất đốt rắn như than đá, củi hay các loại chất thải như phân trâu bò khô, rơm rạ làm nguyên liệu đốt cùng với việc khu vực nấu ăn không có hệ thống thông gió hay làm thoáng nên rất nhiều phụ nữ đã tử vong vì các căn bệnh về phổi, tim mạch. Khói bếp thải ra trong quá trình nấu nướng, đặc biệt là khi sử dụng các nhiên liệu bẩn để đun, đốt có khả năng làm suy giảm hệ thống miễn dịch.

Các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng hydrocarbon thơm đa vòng mà đặc biệt là benzo [a] pyrene với một số lượng lớn trong khói bếp có khả năng gây ức chế hệ miễn dịch, tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng của người hít phải nhiều loại khói này.

hêm vào đó, Benzo [a] pyrene vốn là một chất gây ung thư sẽ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư, đặc biệt là ung thư phổi.
Vì thế Liên Hợp Quốc cùng chính phủ các nước đang lên kế hoạch để có thể giảm bớt nguy cơ từ những khói bếp độc hại với sức khỏe con người.
Bếp củi thường được người dân của các nước đang phát triển sử dụng để nấu nướng. Ảnh: Nature.com
Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton đã công bố kế hoạch xây dựng 100.000.000 triệu căn bếp có hệ thống đun nấu sạch sẽ ở các khu làng của châu Phi, châu Á và vùng Nam Mỹ vào năm 2020.

Mỹ sẽ chi khoảng 32 triệu bảng Anh cho dự án được tiến hành trong 5 năm này. Các nhà tài trợ khác sẽ hỗ trợ khoản tiền khoảng 6 triệu bảng Anh hoặc nhiều hơn nữa.